Szanowni Państwo,
Ocena bezpieczeństwa zdrowotnego genetycznie modyfikowanych roślin w badaniach krajowych – przegląd literatury
Katarzyna Lisowska, Alexander Cortez
Streszczenie
W Polsce toczy się obecnie dyskusja nad legislacją komercyjnych upraw GMO. Ważne miejsce w debacie publicznej zajmuje również kwestia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności i paszy wytworzonej z udziałem genetycznie modyfikowanych składników. Pojawiają się zarówno argumenty o szkodliwości jak i o zupełnym bezpieczeństwie tej żywności. Dlatego podjęliśmy się analizy opublikowanych polskich prac badawczych, które są cytowane jako dowód na bezpieczeństwo GMO.
Nasza analiza pozwoliła wyciągnąć następujące wnioski. Powszechnym zjawiskiem jest przywoływanie na dowód bezpieczeństwa żywieniowego GMO prac badawczych z innego zakresu, np. prac dotyczących wydajności produkcyjnej pasz GMO, w których w ogóle nie oceniano wpływu tych pasz na zdrowie zwierząt doświadczalnych. Część badań rodzi zastrzeżenia metodyczne; przykładowo, ziarno roślin odpornych na herbicyd używane w badaniach pokarmowych pochodzi z roślin uprawianych bez stosowania oprysków. Takie doświadczenie nie ocenia rzeczywistego narażenia zwierząt i konsumentów, gdyż w praktyce będą oni spożywać zarówno GM ziarno jak i pozostałości herbicydu. Poza tym zauważyliśmy, że w sprawozdaniach i opracowaniach popularyzatorskich częste jest powoływanie się na dane niepublikowane, które nie przeszły procesu recenzji naukowej. To podważa wiarygodność takich opracowań. Z kolei w niektórych badaniach obserwowano przypadki odchyleń od normy fizjologicznej u zwierząt doświadczalnych karmionych paszami z dodatkiem GMO, ale wyniki te nie są zbyt szeroko dyskutowane w publikacjach oryginalnych, a całkiem pomijane w popularnych opracowaniach czy informacjach prasowych.
Wobec powyższego, należy ocenić, że szeroko rozpowszechniony przekaz, o udowodnionym braku zagrożeń zdrowotnych ze strony żywności/pasz GMO, jaki dociera do opinii publicznej i decydentów, nie jest całkowicie obiektywny. Może to być jedną z przyczyn powszechnie obserwowanej nieufności i braku społecznej akceptacji GMO oraz źródłem obaw przed manipulacjami sprzecznymi z interesem społecznym.
—
Katarzyna Lisowska