Syjonizm a III Rzesza — interesy żydowskich syjonistów i niemieckich nazistów zbiegały się

Syjonizm a III Rzesza

Mark Weber, Institute for Historical Research
Przekład Piotr Bein, 4.1.2019, z pierwotnej publikacji. Zmieniłem strukturę opracowania, wstawiając odnośniki po każdym rozdziale dla łatwiejszego przewijania. Kopia na blogu PiotrBein: Zionism and the Third Reich
 
Z początku roku 1935, statek pasażerski w rejsie do Hajfy w Palestynie opuścił port niemiecki Bremerhaven. Na rufie hebrajskie litery jego nazwy Tel Aviv. Na maszcie flaga ze swastyką. Choć właścicielem statku byli syjoniści, kapitanem był członek partii nazistów, NSDAP. Wiele lat później jeden z pasażerów rejsu w 1935 r. wspominał ten symboliczny melanż: metafizyczny absurd. /1 Absurd czy nie, to nieodosobniony obrazek z mało znanego rozdziału historii: szeroko zakrojona kolaboracja syjonistów z III Rzeszą Hitlera.

Wspólne cele

Przez lata ludzie w wielu różnych krajach zmagali się z “kwestią żydowską”: jaka jest właściwa rola Żydów w nie-żydowskim społeczeństwie? W l. 1930. żydowscy syjoniści i niemieccy naziści (narodowi socjaliści) zgadzali się, co zrobić z tą kłopotliwą kwestią. Żydzi i Niemcy byli wyraźnie różnymi narodowościami, a Żydzi nie pasowali do Niemiec. Żydzi żyjący w III Rzeszy byli zatem uważani nie za Niemców wyznania żydowskiego, tylko za członków odrębnej społeczności narodowej. Syjonizm (nacjonalizm żydowski) oznaczał też powinność przesiedlenia się żydowskich syjonistów do Palestyny, żydowskiej ojczyzny. Trudno byłoby im jednocześnie uważać się za uczciwych syjonistów i rościć równe prawa w Niemczech czy jakimkolwiek innym “obcym” kraju.
Theodor Herzl (1860-1904), założyciel nowoczesnego syjonizmu twierdził, że anty-semityzm nie jest odchyłką, tylko naturalną i zupełnie zrozumiałą reakcją nie-Żydów na żydowskie obce zachowanie i nastawienie. Wg niego jedynym rozwiązaniem dla Żydów było uznać rzeczywistość i żyć w osobnym, własnym  państwie. Herzl pisał w swej najbardziej wpływowej książce The Jewish State:

Kwestia żydowska istnieje, gdziekolwiek Żydzi mieszkają w zauważalnej liczbie. Gdzie nie istnieje, zaczyna się z przybyciem nowych Żydów […] Myślę, że rozumiem anty-semityzm, bardzo złożone zjawisko. Rozpatruję to jako Żyd, bez nienawiści ani lęku.

Kwestia żydowska, nalegał Herzl, nie jest społeczną ani religijną, tylko kwestią narodową. Jej rozwiązanie polega przede wszystkim na uczynieniu z niej politycznej sprawy międzynarodowej… Bez względu na obywatelstwo, Herzl uważał Żydów za narodowość, naród (Volk) , a nie jedynie społeczność religijną. /2 Syjonizm wg Herzla dawał światu upragnione ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej. /3
Pół roku po dojściu Hitlera do władzy, Syjonistyczna Federacja Niemiec (największa grupa syjonistów w Niemczech) przedłożyła nowemu rządowi szczegółową notatkę z podsumowaniem relacji Żydzi – Niemcy. Formalnie zaproponowała pomoc syjonistów w rozwiązaniu dokuczliwej kwestii żydowskiej. Zasugerowała na pierwszy krok szczere przyznanie podstawowych narodowych różnic:

Syjonizm nie ma iluzko o trudnościach żydowskiego położenia, polegającego przede wszystkim na nienormalnym udziale w zatrudnieniu i w wadzie pozycji intelektualmej i moralnej bez korzeni w którejś z własnych tradycji. Syjonizm rozpoznał dziesiątki lat temu, że w wyniku trendu  asymilacji, muszą pokazać się objawy pogorszenia…

Syjonizm wierzy, że odrodzenie życia narodowego ludu, co dzieje się dziś w Niemczech poprzez nacisk na charakter chrześcijański i narodowy, musi również przypaść żydowskiej grupie narodowej. Również dla Żydów narodowe korzenie, religia, wspólne przeznaczenie i poczucie unikalności musi grać rozstrzygającą rolę w kształtowaniu ich egzystencji. Czyli egotystyczny indywidualizm ery liberalnej należy pokonać i zastąpić poczuciem wspólnoty i wspólnej odpowiedzialności…
Uważamy, że właśnie nowe [narodowe socjalistyczne] Niemcy mogą odważną stanowczością w kwestii żydowskiej, podjąć zdecydowany krok ku przezwyciężeniu problemu, który tak naprawdę czeka na rozwiązanie u większości narodów Europy…
Uznanie przez nas narodowości żydowskiej zapewnia jasny i szczery stosunek do Niemców i ich narodowych i rasowych realiów. Właśnie dlatego, że nie chcemy sfałszować tych podstaw — bo my też jesteśmy przeciw mieszanym małżeństwom a za utrzymaniem czystości żydowskiej grupy i przeciw jakimkolwiek wtragnięciom w domenę kultury — to wychowani w niemieckim języku i kulturze potrafimy z podziwem i sympatią zainteresować się osiągnięciami i wartością niemieckiej kultury…
Ze wzgl. praktycznych syjonizm ma nadzieję uzyskać współpracę nawet rządu  zasadniczo wrogiego Żydom, ponieważ w kwestii żydowskiej nie chodzi o sentymenty, tylko o prawdziwe problemy, jakich rozwiązanie obchodzi wszystkie narody, zwłaszcza Niemców obecnie…
Propaganda bojkotu, jaką dziś różnorako uprawia się przeciw Niemcom, jest w zasadzie nie-syjonistyczna, gdyż syjonizm chce nie bitwy, tylko przekonywania i budowania…
Widzimy, że kwestia żydowska istnieje i będzie istnieć. Poważne minusy wynikają Żydom z ich nienormalnej sytuacji, tak jak ledwo znośne warunki — innym narodom.  /4

Gazeta ww. federacji syjonistów, Jüdische Rundschau proklamowała to samo:

Syjonizm uznaje istnienie problemu żydowskiego i pragnie szeroko zakrojonego, konstruktywnego rozwiązania. Dlatego syjonizm chciałby otrzymać pomoc wszystkich narodów, tak pro- jak i anty-żydowskich, gdyż wg syjonizmu mamy tu do czynienia z konkretnym a nie sentymentalnym problemem, w rozwiązaniu którego zainteresowane są wszystkie narody/5

Młody rabin w Berlinie, Joachim  Prinz, który później wyjechał do USA i stanął na czele  Amerykańskiego Kngresu Żydowskiego, pisał (1934) w swej książce Wir Juden, że rewolucja narodowo-socjalistyczna w Niemczech znaczyła żydostwo dla Żydów, to jest: Żaden wybieg nas już nie uchroni. Zamiast asymilacji życzymy sobie nowej koncepcji: uznania żydowskiego narodu i żydowskiej rasy.  /6
1. W. Martini, “Hebräisch unterm Hakenkreuz,” Die Welt (Hamburg), Jan. 10, 1975. Cited in: Klaus Polken, “The Secret Contacts: Zionism and Nazi Germany, 1933-1941,” Journal of Palestine Studies, Spring-Summer 1976, p. 65.
2. Cytat w: Ingrid Weckert, Feuerzeichen: Die “Reichskristallnacht” (Tübingen: Grabert, 1981), p. 212. Patrz także: Th. Herzl, The Jewish State (New York: Herzl Press, 1970), pp. 33, 35, 36, and, Edwin Black, The Transfer Agreement (New York: Macmillan, 1984), p. 73.
3. Th. Herzl, “Der Kongress,” Welt, June 4, 1897. Przedruk w: Theodor Herzls zionistische Schriften (Leon Kellner, ed.), cz. 1, Berlin: Jüdischer Verlag, 1920, p. 190 (i p. 139).
4. Notatka 21.6.1933 w: L. Dawidowicz, A Holocaust Reader (New York: Behrman, 1976), pp. 150-155, i (częściowo) w: Francis R. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (Austin: Univ. of Texas, 1985), p. 42.; O syjonizmie w Niemczech przed objęciem władzy przez Hitlera: Donald L. Niewyk, The Jews in Weimar Germany(Baton Rouge: 1980), pp. 94-95, 126-131, 140-143.; F. Nicosia, Third Reich (Austin: 1985), pp. 1-15.
5. Jüdische Rundschau (Berlin), June 13, 1933. Cytat w: Heinz Höhne, The Order of the Death’s Head (New York: Ballantine, pb., 1971, 1984), pp. 376-377.
6. Heinz Höhne, The Order of the Death’s Head (Ballantine, 1971, 1984), p. 376.

Aktywna kolaboracja

Z podobnych ideologii odnośnie etniczności i narodowości, naziści i syjoniści współpracowali w tym, co każda z grup uważała za własny interes narodowy. Dlatego rząd Hitlera energicznie popierał syjonizm i emigrację Żydów do Palestyny od  1933 r. do 1940-1941, kiedy II wś. przerwała rozległą kolaborację.
III Rzesza ugruntowywała się, lecz wielu Żydów w Niemczech, chyba większość, nadal uważała się za przede wszystkim Niemców, często z pokaźną dumą. Niewielu z nich odpowiadało wyrwanie korzeni, by zacząć nowe życie w dalekiej Palestynie. Mimo to, coraz więcej Żydów niemieckich przyłączało do syjonizmu w tym czasie. Do późnych l. 1938. ruch syjonizmu kwitł w Niemczech pod Hitlerem. Nakład dwutygodnika Federacji Syjonistów Jüdische Rundschau ogromnie wzrósł. Opublikowano liczne książki syjonistyczne. Praca syjonizmu szła pełną parą w Niemczech w tamtych latach, odnotowała Encyclopaedia Judaica. Zjazd syjonistów w Berlinie w 1936 r. odzwierciedlił w uczestnikach krzepkie życie polityczne niemieckicjh syjonistów. /7
SS było szczególnie entuzjastyczne w swym poparciu syjonizmu. Wewnętrzne  (czerwiec 1934) stanowisko SS nagliło do aktywnego, szeroko zakrojonego poparcia syjonizmu przez rząd i partię  jako najlepszy sposób zachęty do  emigracji niemieckich Żydów do Palestyny. Wymagałoby to zwiększenia żydowskiej samoświadomości. Żydowskie szkoły, żydowskie ligi sportowe, żydowskie organizacje kulturalne — wszystko, co zachęcałoby do nowej tożsamości i samoświadomości — należy promować, wg stanowiska SS. /8
Oficer SS Leopold von Mildenstein i przedstawiciel Federacji Syjonistycznej Kurt Tuchler pojechali razem do Palestyny na 6 miesięcy, by ocenić tam rozwój syjonizmu. Z ich obserwacji, von Mildenstein napisał serię 12 ilustrowanych artykułów dla poważnego dziennika berlińskiego Der Angriff. Seria ukazała się w późnych l. 1934. pt. Ein Nazi fährt nach Palästina. Wyraziła wielki podziw dla ducha pionierskiego i osiągnięć żydowskich osadników. Samorozwój syjonistów, pisał von Mildenstein, dał nowy typ Żyda. Chwalił syjonizm i wielkie korzyści dla obu stron — Żydów i całego świata. Dom żydowski w Palestynie, pisał na zakończenie serii, pokazał drogę do zaleczenia odwiecznej rany na ciele świata: kwestii żydowskiej. Dla upamiętnienia wspólnej wizyty SS i syjonisty, Der Angriff wudał specjalny medal ze swastyką po jednej stronie i gwiazdą Dawida po drugiej. Kilka miesięcy po publikacji serii, von Mildensteina awansowano na szefa departamentu spraw żydowskich w SS, celem efektywniejszego poparcia migracji syjonistów. /9
Oficjalna gazeta SS Das Schwarze Korps proklamowała swe poparcie dla syjonizmu (maj 1935): Może już niedługo Palestyna znów będzie mogła przyjąć swych synów, których jej brakowało przez ponad 1000 lat. Nasze dobre życzenia dla nich, wraz z oficjalną dobrą wolą. /10 Podobny artykuł w gazecie SS cztery miesiące później:

Uznanie żydostwa za wspólnotę rasową na podst, krwi a nie religii  prowadzi rząd Niemiec do gwarancji rasowej odrębności tej grupy bez zastrzeżeń. Rząd zgadza się całkowicie z wielkim ruchem duchowym wewnątrz Żydowstwa, tzw. syjonizmem, z jego uznaniem solidarności żydostwa światowego i z jego odrzuceniem wszystkich zamiarów asymilacyjnych. Na tej podstawie Niemcy podejmują środki, jakie w przyszłości zapewne odegrają znaczną rolę w podejściu do problemu żydowskiego na świecie.  /11

Wiodąca linia żeglugowa Niemiec zaczęła (X 1933) bezpośrednie rejsy pasażerskie z Hamburga to Hajfy, serwując ściśle koszerne menu na swych statkach, pod nadzorem rabinatu w Hamburgu. /12
Z oficjalną pomocą, syjoniści niestrudzenie pracowali nad re-edukacją Żydów niemieckich. Wg amerykańskiego historyka Francisa Nicosii(The Third Reich and the Palestine Question 1985): Syjonistów zachęcano do propagowania ich poslania w żydowskich społecznościach, zbiórek pieniędzy, projekcji filmów o Palestynie oraz do edukacji niemieckich Żydów o niej. Istniała zanaczna presja nauczania Żydów w Niemczech, by przestali identyfikować się jako Niemcy i obudziś w nich nową żydowską tożsamość.  /13
Były szef Federacji Syjonistów Niemiec, Dr Hans Friedenthal podsumował po wojnie:   Gestapo zrobiło wszystko w tamtych czasach, by lansować emigrację, zwłaszcza do Palestyny. Często otrzymywaliśmy ich pomoc, kiedy potrzebowaliśmy cokolwiek od innych władz odnośnie przygotowań do emigracji.  /14
Na kongresie partii nazistów (IX 1935), Reichstag przyjął tzw. Ustawy Norymberskie zakazujące małżeństw i relacji seksualnych między Żydami i Niemcami i w efekcie proklamował Żydów obcą grupą narodowej mniejszości. Kilka dni później syjonstyczny Jüdische Rundschau powitał nowe środki prawne:

Niemcy […] spełniają żądania Kongresu Światowego Żydów gdy deklarują Żydów obecnie żyjących w Niemczech mniejszością narodową. [Po wykonaniu tego] jest znów możliwe ustanowić normalne stosunki między narodem niemieckim a żydostwem. Nowe prawa dają żydowskiej mniejszości w Niemczech własne życie kulturalne i narodowe. Będzie ona mogła w przyszłości kształtować własne szkoły, teatr i stowarzyszenia sportowe. Słowem, może tworzyć własną przyszłość we wszystkich aspektach życia narodowego…
Niemcy dały mniejszości żydowskiej możliwości życia dla siebie i oferują protekcję państwową dla tego oddzielnego życia: żydowski proces wzrostu do narodowości będzie zatem popierany i przyczyni się do ustanowienia znośniejszych relacji między obu narodami.  /15

Georg Kareski, szef “rewizjonistycznej” Organizacji Państwa Syjonistycznego jak i Żydowskiej Ligi Kulturalnej oraz b. szef berlińskiej społeczności żydowskiej zadeklarował dla Der Angriff pod koniec 1935 r.:

Przez wiele lat uważałem zupełną separację spraw kulturalnych [Żydów i Niemców] za warunek wstępny wspólnego życia bez konfliktu […] Długo popierałem taką separację, pod warunkiem oparcia jej na poszanowaniu dla obcej narodowości. Ustawy Norymberskie […] wydaję mi się, w dodatku do prawnych zapisów zgadzają się całkowicie z tym pragnieniem opartym na wzajemnym poszanowaniu […] Przerwanie procesu rozmywania wielu żydowskich społeczności, promowanego mieszanymi małżeństwami jest zatem z żydowskiego punktu widzenia całkowicie pożądany.  /16

Syjonistyczni liderzy w in. krajach podzielali te poglądy. Stephen S. Wise, prezydent Amerykańskiego Kongresu Żydów i Światowego Kongresu Żydów, powiedział kmanifestacji w Nowym Jorku (VI 1938): Nie jestem obywatelem amerykańskim żydowskiego wyznania, jestem Żydem […] Hitler miał w jednym rację. Nazywa Żydów rasą i rasą jesteśmy.  /17
Specjalista ds. żydowskich w MSW Niemiec, dr Bernhard Lösener wyraził poparcie syjonizmowi w artykule (XI 1935) w oficjalnym Reichsverwaltungsblatt:

Gdyby Żydzi mieli już własne państwo, w którym ich większość osiedliła się, to kwestię żydowską możnaby dziś uznać za za kompletnie rozwiązaną, także w oczach Żydów. Najmniej oporu ideom przyświecającym Ustawom Norymberskim wykazali syjoniści, bo od razu zadli sobie sprawę, że one reprezentują także Żydom jedyne prawidłowe rozwiązanie. Każdy naród musi mieć własne państwo do wyrażania […] swej narodowości. /18

W kooperacji z władzami Niemiec, grupy syjonistów zorganizowały sieć ok. 40 obozów i ośrodków rolniczych w całym kraju. Kandydaci na osadników przechodzili tam szkolenie do nowego życia w Palestynie. Ustawy Norymberskie zabraniały Żydom eksponować flagę Niemiec, gwarantowano im prawo do żydowskiego niebiesko-białego sztandaru narodowego. Flagę, którą w przyszłości przyjął Izrael, powiewała nad syjonistycznymi obozami i ośrodkami w hitlerowskich Niemczech. /19
Służby bezpieczeństwa Himmlera kooperowały z Haganą, syjonistyczną militarną organizacją podziemną w Palestynie. SS płaciło przedstawicielowi Hagany, Feivelowi  Polkes za informacje o sytuacji w Palestynie i za pomoc w kierowaniu tam żydowskich emigrantów. Tymczasem Haganę utrzymywał dobrze poinformowaną o niemieckich planach szpieg zainstalowany w berlińskiej kwaterze SS. /20 Kolaboracja Hagany z SS objęła nawet tajne dostawy niemieckiej broni żydowskim osadnikom do starć z Arabami.  /21
Po Kristallnacht (XI 1938), SS szybko pomogło organizacjom SS stanąć na nogi i kontynuować pracę w Niemczech, chociaż od tego momentu pod ściślejszym nadzorem.  /22
7. “Berlin” Encyclopaedia Judaica (New York and Jerusalem: 1971), Vol. 5, p. 648. O tym krzepkim życiu: J.-C. Horak, “Zionist Film Propaganda in Nazi Germany,” Historical Journal of Film, Radio and Television, Vol. 4, No. 1, 1984, pp. 49-58.
8. Francis R. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (1985), pp. 54-55.; Karl A. Schleunes, The Twisted Road to Auschwitz (Urbana: Univ. of Illinois, 1970, 1990), pp. 178-181.
9. Jacob Boas, “A Nazi Travels to Palestine,” History Today (London), January 1980, pp. 33-38.
10. Facsimile reprint of front page of Das Schwarze Korps, May 15, 1935, w: Janusz Piekalkiewicz, Israels Langer Arm (Frankfurt: Goverts, 1975), pp. 66-67. Także cytat w: Heinz Höhne, The Order of the Death’s Head (Ballantine, 1971, 1984), p. 377. Patrz także: Erich Kern, ed., Verheimlichte Dokumente(Munich: FZ-Verlag, 1988), p. 184.
11. Das Schwarze Korps 26.9.1935. Cytat w: F. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (1985), pp. 56-57.
12. Lenni Brenner, Zionism in the Age of the Dictators (1983), p. 83.
13. F. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (1985), p. 60. Patrz także: F. Nicosia, “The Yishuv and the Holocaust,” The Journal of Modern History (Chicago), Vol. 64, No. 3, Sept. 1992, pp. 533-540.
14. F. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (1985), p. 57.
15. Jüdische Rundschau, Sept. 17, 1935. Cytat w: Yitzhak Arad, with Y. Gutman and A. Margaliot, eds., Documents on the Holocaust (Jerusalem: Yad Vashem, 1981), pp. 82-83.
16. Der Angriff 23.12.1935, w: E. Kern, ed., Verheimlichte Dokumente (Munich: 1988), p. 148.; F. Nicosia, Third Reich (1985), p. 56.; L. Brenner, Zionism in the Age of the Dictators (1983), p. 138.; A. Margaliot, “The Reaction…,” Yad Vashem Studies (Jerusalem), vol. 12, 1977, pp. 90-91.; O karierze Kareski’ego: H. Levine, “A Jewish Collaborator in Nazi Germany,” Central European History (Atlanta), Sept. 1975, pp. 251-281.
17. “Dr. Wise Urges Jews to Declare Selves as Such,” New York Herald Tribune 13.6.1938, p. 12.
18. F. Nicosia, The Third Reich (1985), p. 53.
19. Lucy Dawidowicz, The War Against the Jews, 1933-1945 (New York: Bantam, pb., 1976), pp. 253-254.; Max Nussbaum, “Zionism Under Hitler,” Congress Weekly (New York: American Jewish Congress), 11.9.1942.; F. Nicosia, The Third Reich (1985), pp. 58-60, 217.; Edwin Black, The Transfer Agreement (1984), p. 175.
20. H. Höhne, The Order of the Death’s Head (Ballantine, pb., 1984), pp. 380-382.; K. Schleunes, Twisted Road (1970, 1990), p. 226.; Tajny wywiadowczy raport wewn. SS o F. Polkes, 17.6.1937, w: John Mendelsohn, ed., The Holocaust(New York: Garland, 1982), vol. 5, pp. 62-64.
21. F. Nicosia, Third Reich (1985), pp. 63-64, 105, 219-220.
22. F. Nicosia, Third Reich (1985), p. 160.

Oficjalne obiekcje

Niemieckie poparcie syjonizmu miało granice. Przedstawiciele rządu i partii byli bardzo pomni trwającej kampanii potężnych społeczności żydowskich w USA, W. Brytanii i in. krajach,  gdzie mobilizowały “ich” rządy i współobywateli przeciw Niemcom. Jak długo żydostwo światowe pozostawało nieustępliwe Niemcom hitlerowskim, a ogromna większość Żydów na całym świecie nie była zainteresowana przesiedleniem do “ziemi obiecanej” syjonistów, to suwerenne państwo żydowskie w Palestynie naprawdę nie “rozwiązałoby” międzynarodowej kwestii żydowskiej. Natomiast, rozumowali oficjele Niemiec, niezmiernie wzmocniłoby zagrożenia od kampanii anty-niemieckiej. Poparcie Niemiec syjonizmowi było więc ograniczone do poparcia żydowskiej ojczyzny w Palestynie pod kontrolą brytyjską, a nie suwerennego państwa żydowskiego.  /23
Minister spraw zagranicznych informował dyplomatów (VI 1937), że państwo Żydów w Palestynie nie byłoby w interesie Niemiec, bo nie zdołałoby przyjąć wszystkich Żydów z całego świata, służąc jedynie za dodatkową platformę władzy żydowstwa międzynarodowego, podobnie jak Moskwa — komunizmowi międzynarodowemu. /24 Odzwierciedlając jakąś zmianę oficjalnej polityki, prasa niemiecka wyraziła znacznie większą sympatię w 1937 r. dla palestyńskiego ruchu oporu ambicjom syjonistów, gdy napięcie i konflikt Żydzi – Arabowie silnie wzrastały w Palestynie. /25
Biuletyn spraw zagranicznych (22.6.1937) ostrzegał przeciw poparciu żydowskiemu osadnictwu w Palestynie:

byłoby jednak pomyłką zakładać, że Niemcy popierają tworzenie struktury państwa w Palestynie pod jakiegoś rodzaju kontrolą Żydów. Zważywszy na antyniemiecką agitację międzynarodowego żydostwa, Niemcy nie mogą przystać, że utworzenie palestyńskiego państwa Żydów pomogłoby pokojowemu rozwojowi narodów świata. /26

Notatka wewnętrzna wydziału ds. żydowskich w SS ostrzegała: Proklamacja żydowskiego państwa czy Palestyny pod żydowską administracją stworzyłaby Niemcom nowego wroga z głębokim wpływem na sparwy Bliskiego Wsch. Inna agencja SS przewidziała, że państwo żydowskie pracowałoby nad specjalną ochroną żydowskiej mniejszości w każdym kraju, dając prawne protekcje eksploatacyjnej działalności światowego żydostwa. /27 Nowy minister spraw zagranicznych Hitlera, Joachim von Ribbentrop podobnie ostrzegał: Niemcy muszą traktować tworzenie państwa żydowskiego niebezpiecznym, gdyż przyniosłoby międzynarodowy wzrost władzy żydostwa światowego.  /28
Sam Hitler osobiście przejrzał całą kwestię na pocz. 1938 r. Wywnioskował, że pomimo wieloletniego sceptycyzmu wobec ambicji syjonizmu i obaw, iż jego polityka dołożyłaby się utworzeniu państwa Żydów, to zdecydował jeszcze bardziej energicznie poprzeć żydowską emigrację do Palestyny. Prospect oczyszczenia Niemiec z Żydów przeważał Hitlerowi możliwe zagrożenia. /29
Tymczasem rząd brytyjski nałożył jeszcze drastyczniejsze restrykcje na żydowską imigrację do Palestyny w 1937, 1938 i 1939 roku. SS zawarło tajny sojusz z konspiracyjną agencją syjonistów Mossad le-Alija Bet celem szmuglu Żydów nielegalnie do Palestyny. W wyniku tej intensywnej kolaboracji, kilka konwojom  morskim udało się dopłynąć do Palestyny koło kutrów brytyjskich. Żydowska legalna i nielegalna imigracja z Niemiec (i Austrii) do Palestyny wzrosła dramatycznie  w r. 1938 i 1939. Kolejne 10 tys. Żydów miało wypłynąć w październiku  1939 r., lecz wybuch wojny zakończył wysiłki. Mimo to władze Niemiec nadal promowały pośrednią emigrację do Palestyny w 1940 i 1941 roku. /30   Jeszcze w marcu 1942 r. co najmniej jeden oficjalnie zatwierdzony “kibuc” szkoleniowy syjonistów dla potencjalnych emigrantów nadal działał w III Rzeszy. /31
23. Rozróżnienie to dorozumuje Deklaracja Balfoura (XI 1917), wyrażająca poparcie  rządu brytyjskiego dla narodowego domu Żydów w Palestynie, jednocześnie unikając jakiejkolwiek wzmianki o państwie Żydów. Odnosząc się do tamtejszej większości arabskiej, Deklaracja ostrzegała: niechaj będzie jasne, że nie wolno zrobić nic, co  mogłoby naruszyć obywatelskie i religijne prawa istniejących społeczności nie-żydowskich w Palestynie. Cała Deklaracja w: Robert John, Behind the Balfour Declaration (IHR, 1988), p. 32.
24. F. Nicosia, Third Reich (1985), p. 121.
25. F. Nicosia, Third Reich (1985), p. 124.
26. David Yisraeli, The Palestine Problem in German Politics 1889-1945 (Bar-Ilan University, Israel, 1974), p. 300.; także w: Documents on German Foreign Policy, Series D, Vol. 5. Doc. No. 564 or 567.
27. K. Schleunes, The Twisted Road (1970, 1990), p. 209.
28. Okólnik 25.1.1939. Nuremberg document 3358-PS. International Military Tribunal, Trial of the Major War Criminals Before the International Military Tribunal (Nuremberg: 1947-1949), vol. 32, pp. 242-243. Nazi Conspiracy and Aggression (Washington, DC: 1946-1948), vol. 6, pp. 92-93.
29. F. Nicosia, Third Reich (1985), pp. 141-144.; krytyczna opinia Hitlera o syjonizmie w Mein Kampf, patrz Vol. 1, Chap. 11. Cytat w: Robert Wistrich, Hitler’s Apocalypse (London: 1985), p. 155.; patrz także: F. Nicosia, Third Reich(1985), pp. 26-28.; Hitler powiedział adjutantowi swej armii w 1939 r. i znów w 1941 r., że zapytał Brytyjczyków w 1937 r. o transfer wszystkich Żydów z Niemiec do Palestyny lub Egiptu. Wg Hitlera, Brytyjczycy odrzucili propozycję, gdyż spowodowałaby dalszy nieporządek. Patrz: H. v. Kotze, ed., Heeresadjutant bei Hitler (Stuttgart: 1974), pp. 65, 95.
30. F. Nicosia, Third Reich (1985), pp. 156, 160-164, 166-167.; H. Höhne, The Order of the Death’s Head (Ballantine, pb., 1984), pp. 392-394.; Jon and David Kimche, The Secret Roads (London: Secker and Warburg, 1955), pp. 39-43. See also: David Yisraeli, “The Third Reich and Palestine,” Middle Eastern Studies, October 1971, p. 347.; Bernard Wasserstein, Britain and the Jews of Europe, 1939-1945 (1979), pp. 43, 49, 52, 60.; T. Kelly, “Man who fooled Nazis,” Washington Times, April 28, 1987, pp. 1B, 4B. Na podst. wywiadu z Willy Perlem, autorem The Holocaust Conspiracy.
31. Y. Arad, et al., eds., Documents On the Holocaust (1981), p. 155. (Szkoleniowy kibuc był w Neuendorf, a wiele podobnych działało nawet po marcu 1942 r.)

Porozumienie Haavara

Najważniejsze w kooperacji niemiecko-syjonistycznej za rządów Hitlera było Porozumienie Transferowe, pakt umożliwiający  dziesiątkom tys. Żydów migrację do  Palestyny wraz z majątkiem. Znany też jako Haavara (hebr. transfer), został zawarty (VIII 1933) po rozmowach między przedstawicielami Niemiec i Chaimem Arlosoroffem, sekretarzem politycznym Agencji Żydowskiej, palestyńskiego ośrodka Światowej Organizacji Syjonistów. /32
Haavara pozwalała Żydowi emigrującemu do Palestyny włożyć pieniądze na specjalne konto w III Rzeszy, z przeznaczeniem na zakup towarów niemieckich na eksport do Palestyny, które sprzedawała firma żydowska Haavary w Tel Awiwie. Dochody z tego dawano żydowskiemu emigrantowi po przybyciu do Palestyny w wys. równej jego wpłacie na konto w Niemczech. Wkrótce Haavarę zastąpił handel wymienny za pomarańcze z Palestyny. Tak to Haavara służyła syjonistom do sprowadzania żydowskich osadników i kapitału na rozwój Palestyny, dając III Rzeszy możliwość opróżniania kraju z niechcianych Żydów.
Delegaci Kongresu Syjonistów (1933) w Pradze żywo debatowali zalety Porozumienia. Niektórzy obawiali się, że może ono podważyć międzynarodowy żydowski bojkot gospodarczy Niemiec. Wg Sama Cohena, kluczowego syjonisty za Porozumieniem Haavara, nie było ono korzystne dla Niemiec. Arthur Ruppin, syjonistyczny specjalista emigracyjny, który negocjował Haavarę: Porozumienie w żaden sposób nie kolidowało z ruchem bojkotu, gdyż w jego wyniku żadne nowe pieniądze nie wpływały do Niemiec. /33 Większością na Kongresie Syjonistów (1935) w Szwajcarii poparto Haavarę. “Rząd cieni” syjonistów w Palestynie, Agencja Żydowska przejęła (1936) bezpośrednią kontrolę nad Haavarą i utrzymała ją, aż II wś. zmusiła do porzucenia jej.
Niektórzy urzędnicy Niemiec byli przeciw Haawarze. Konsul generalny w Jerozolimie, Hans Döhle ostro ją krytykował (1937), bo odbierała Niemcom dochód walutowy, jaki wyroby eksportowane do Palestyny dałyby w eksporcie gdzie indziej. Monopolowa sprzedaż towarów niemieckich do Palestyny w ramach Haavary poprzez żydowską agencję antagonizowała niemieckich przedsiębiorców w Palestynie i Arabów. Oficjalne poparcie Niemiec dla syjonizmu mogło prowadzić utraty rynków w całym świecie arabskim. Rząd brytyjski też żywił urazę do Haavary. /34 Biuletyn wewn. MSZ Niemiec (VI 1937) wspomniał poświęcenia w wymianie handlowej wskutek Haavary.  /35
Notatka wewn. (17.12.1937) w MSW Niemiec: Niewątpliwie Haavara dołożyła się bardzo znacznie do szybkiego rozwoju Palestyny po 1933 r. Dała nie tylko największe źródło pieniędzy, ale i najbardziej inteligentną grupę imigrantów oraz przyniosła maszyny i wyroby przemysłowe niezbędne do rozwoju. Wg notatki, główną zaletą Haavary była emigracja dużej liczby Żydów do Palestyny, w opinii Niemiec najbardziej pożądanego celu. Odnotowano i ujemne skutki za konsulem Döhle i in., a minister spraw wewn. (wg notatki) wywnioskował, że wady Haavary przeważyły jej zalety, więc powinna być zerwana.  /36
Hitler osobiście przejrzał efektywność Haavary (VII i IX 1937, I 1938), decydując za każdym razem utrzymać Haavarę w mocy, gdyż ubywanie Żydów z III Rzeszy warte było poświęceń.  /37  Ministerstwo gospodarki III Rzeszy pomogło zorganizować dodatkową kompanię transferową, International Trade and Investment Agency (Intria), poprzez którą Żydzi w obcym kraju mogli pomóc Żydom w Niemczech emigrować do Palestyny. Intria przekazała Żydom w Palestynie niemal 900 tys. $. /38
Inne kraje Europy zawarły umowy z syjonistami na wzór Haavary. Polska (1937) autoryzowała do tego firmę Halifin (heb. wymiana). Do lata 1939 r.  Czechosłowacja, Rumania, Węgry i Włochy podpisały podobne prozumienia, lecz wybuch II wś. przeszkodził w ich realizacji. /39

32. O Haavarze ogólnie: Werner Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer nach Palaestina (Tübingen: Mohr/Siebeck, 1972).; David Yisraeli, “The Third Reich and the Transfer Agreement,” Journal of Contemporary History(London), No. 2, 1971, pp. 129-148.; “Haavara,” Encyclopaedia Judaica (1971), vol. 7, pp. 1012-1013.; F. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question (Austin: 1985), pp. 44-49.; Raul Hilberg, The Destruction of the European Jews(New York: Holmes and Meier, 1985), pp. 140-141.; książka The Transfer Agreement Edwina Blacka jest szczegółowa i pożyteczna, lecz zawiera liczne nieścisłości i szalenie błędne wnioski. Patrz np. przegląd Richarda S. Levy’ego w Commentary, IX 1984, pp. 68-71.
33. E. Black, The Transfer Agreement (1984), pp. 328, 337.
34. O opozycji Haavarze w oficjalnych kołach niemieckich: W. Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer nach Palaestina (1972), pp. 31-33.; D. Yisraeli, “The Third Reich,” Journal of Contemporary History, 1971, pp. 136-139.; F. Nicosia, The Third Reich and the Palestine Question, pp. 126-139.; I. Weckert, Feuerzeichen (1981), pp. 226-227.; Rolf Vogel, Ein Stempel hat gefehlt (Munich: Droemer Knaur, 1977), pp. 110 ff.
35. W. Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer (1972), p. 31. Całość w: David Yisraeli, The Palestine Problem in German Politics 1889-1945 (Israel: 1974), pp. 298-300.
36. Notatka wewn. (17.12.1937) od sekretarza stanu W. Stuckarta w MSW Niemiec, w: Helmut Eschwege, ed., Kennzeichen J (Berlin: 1966), pp. 132-136.
37. W. Feilchenfeld, et al, Haavara-Transfer (1972), p. 32.
38. E. Black, Transfer Agreement, pp. 376-377.
39. E. Black, Transfer Agreement (1984), pp. 376, 378.; F. Nicosia, Third Reich (1985), pp. 238-239 (n. 91).

Osiągnięcia Haavary

W l. 1933 – 1941, ok. 60 tys. niemieckich Żydów emigrowało do Palestyny poprzez Haavarę i inne umowy między syjonistami a III Rzeszą. Stanowili ok. 10% populacji Żydów w Niemczech w 1933 r. (Ci Żydzi z Niemiec stanowili ok. 15% żydowskiej populacji Palestyny w 1939 r.) Niektórzy emigranci Haavary przenieśli znaczne majątki osobiste, np. wg żydowskiego historyka Edwina Blacka: Wielu z tych ludzi, zwłaszcza pod koniec l. 1930. s, zezwolono na transfer rzeczywistych replik ich domów i fabryk — zaiste toporne repliki samiutkiej ich egzystencji. /40
Poprzez Haavarę transferowano w okresie VIII 1933 do końca 1939 r. w sumie 8,1 mln funtów tj. 139,57 mln marek (równowartość ponad 40 mln $), w tym 33,9 mln marek  (13,8 mln $) udzielone przez Reichsbank w zw. z Porozumieniem Haavara.  /41
Historyk Black oszacował prawdopodobne dodatkowe 70 mln $ do Palestyny poprzez  związane niemieckie umowy komercyjne i specjalne międzynarodowe transakcje bankowe. Niemieckie fundusze miały znaczny wpływ na gospodarkę tak zacofaną, jaką miała Palestyna w l. 1930. — podkreślił Black. Kilka głównych przedsiębiorstw przemysłowych zbudowano kapitałem z Niemiec, w tym wodociągi Mekoroth i firmę tekstylną Lodzia. Napływ towarów i kapitału poprzez Haavarę wywołał eksplozję gospodarczą w żydowskiej Palestynie, będąc niezbędnym czynnikiem w tworzeniu Państwa Izrael, wg Blacka.  /42
Haavara pokaźnie dołożyła się do rozwoju żydowskiego w Palestynie, a zatem pośrednio do fundamentu państwa Izrael. Okólnik MSW III Rzeszy (I 1939) raportował z pewną obawą: transfer własności żydowskiej z Niemiec [poprzez Haavarę] dołożył się w niemałym stopniu do budowy państwa Żydów w Palestynie.  /43
Byli przedstawiciele kompanii Haavary w Palestynie potwierdzili powyższe w szczegółowym studium Prozumienia Haavara (publkacja w 1972 r.): Działalność gospodarcza umożliwiona przez dopływa niemieckich towarów i kapitału oraz transfery prywatne i publiczne w ramach Haavary miały pierwszorzędne znaczenie dla rozwoju kraju. W żydowskiej Palestynie powstało wiele nowych przemysłów i komercyjnych przedsiębiorstw, jak i wiele firm ogromnie ważnych nawet dziś dla gospodarki Państwa Izrael, jakich nie byłoby bez Haavary. /44  Dr Ludwig Pinner, w l. 1930. przedstawiciel kompanii Haavary w Tel Awiwie, skomentował później, że wyjątkowo kompetentni imigranci Haavary decydująco przyczynili się do ropzwoju gospodarczego, społecznego, kulturalnego i edukacyjnego społeczności żydowskiej w Palestynie.  /45
Haavara była najdalej idącym przykładem kooperacji między Niemcami Hitlera a międzynarodowym syjonizmem. Poprzez tę umowę, III Rzesza zrobiła więcej niż jakikolwiek inny rząd w poparciu żydowskiego rozwoju w Palestynie lat 1930.
 
40. E. Black, Transfer Agreement, p. 379.; F. Nicosia, Third Reich, pp. 212, 255 (n. 66).
41. W. Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer, p. 75.; “Haavara,” Encyclopaedia Judaica, (1971), Vol. 7, p. 1013.
42. E. Black, Transfer Agreement, pp. 379, 373, 382.
43. Okólnik 25.1.1939. Nuremberg document 3358-PS. International Military Tribunal, Trial of the Major War Criminals Before the International Military Tribunal (Nuremberg: 1947-1949), Vol. 32, pp. 242-243.
44. Werner Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer nach Palaestina (Tübingen: Mohr/Siebeck, 1972). Cytat w: Ingrid Weckert, Feuerzeichen (Tübingen: Grabert, 1981), pp. 222-223.
45. W. Feilchenfeld, et al., Haavara-Transfer nach Palaestina(1972). Cytat w: I. Weckert, euerzeichen (1981), p. 224.
 

Syjoniści proponują sojusz wojskowy z Hitlerem

Na początku stycznia 1941 r. nieduża lecz ważna organizacja syjonistów przedłożyła  formalną propozycję niemieckim dyplomatom w Bejrucie: wojskowo-polityczny sojusz w Niemcami w II wś. Ofertę złożyło radykalne podziemie Bojownicy o Wolność Izraela, lepiej znane pod nazwą Lehi lub Bandy Sterna. Ich lider Avraham Stern dopiero co zerwał z radykalnymi nacjonalistami “Narodowa Organizacja Wojskowa” (Irgun Zvai Leumi) z powodu postawy grupy wobec W. Brytanii, która skutecznie zakazała dalsze osadnictwo Żydów w Palestynie. Stern uważał W. Brytanię za głównego wroga syjonizmu.
Godna uwagi propozycja syjonistów dla rozwiązania kwestii żydowskiej w Europie i aktywny udział Lehi w wojnie po stronie Niemiec warte są zacytowania:

W przemowach i oświadczeniach, wiodący mężowie stanu narodowo-socjalistycznych Niemiec często podkreślali, że Nowy Porządek w Europie wymaga za warunek wstępny radykalnego rozwiązania kwestii żydowskiej poprzez wysiedlenia (“Europa wolna od Żydow”).
Wysiedlenie mas żydowskich z Europy jest warunkiem niezbędnym dla rozwiązania kwestii żydowskiej. Jednak jedyną drogą osiągnięcia tego w pełni jest osiedlenie tych mas w domu Żydów, Palestynie, oraz ustanowienie żydowskiego państwa w jej granicach historycznych.
Cel politycznej aktywności i lata zmagań Ruchu Wolności Izrael, Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) w Palestynie (Irgun Zvai Leumi) zmierzają do rozwiązania problemu żydowskiego w ten sposób, na zawsze, całkowicie wyzwalając Żydów.
Dobrze znając życzliwość rządu Rzeszy Niemieckiej i jej przedstawicieli wobec działalności syjonistów w Niemczech i syjonistycznego programu emigracji, NOW uważa, że:
1. Wspólne interesy mogą istnieć między Nowym Porządkiem Europy na podstawie niemieckiej koncepcji i prawdziwych narodowych aspiracji Żydów, wyrażonych przez NOW.
2. Kooperacja jest możliwa między Nowymi Niemcami a odnowionym ludowo-narodowym Żydostwem [niem. Hebräertum].
3. Ustanowienie historycznego państwa żydowskiego na nacjonalistycznym i totalitarnym fundamencie, państwa związanego traktatem z Rzeszą Niemiecką, leżałoby w interesie utrzymania i wzmocnienia przyszłej pozycji Niemiec jako mocarstwa na Bliskim Wschodzie.
Z tych względów i pod warunkiem, że rząd Rzeszy Niemieckiej uzna narodowe ww. aspiracje Ruchu Wolności Izrael, NOW w Palestynie proponuje wziąć aktywny udział w wojnie po stronie Niemiec.
Niniejsza oferta NOW mogłaby objąć wojskowe, polityczne i informacyjne działania wewnątrz Palestyny oraz, po pewnych organizacyjnych krokach, także na zewnątrz jej. W ramach tego żydowscy mężczyźni Europy przechodziliby szkolenie wojskowe i byliby organizowani w jednostkach wojskowych pod przywództwem i dowództwem NOW. Braliby udział w bitwach celem podboju Palestyny, gdyby utworzyl się taki front.
Pośredni udział Ruchu Wolności Izrael w Nowym Porządku Europy, już realizowany w stadium przygotowawczym, w połączeniu z pozytywnie radykalnym rozwiązaniem  europejskiego problemu żydowskiego na podstawie ww. narodowych aspiracji Żydów, bardzo wzmocniłby moralny fundament Nowego Porządku w oczach całej  ludzkości.
Kooperacja Ruchu Wolności Izrael byłaby również spójna z niedawnym przemówieniem Kanclerza Rzeszy Niemieckiej, w której Hitler podkreślił, że użyłby połączenia i koalicji celem wyizolowania i pokonania Anglii.  /46

Brak śladu jakiejkolwiek reakcji Niemiec. Akceptacja była nieprawdopodobna, gdyż niemiecka polityka była wtedy zdecydowanie pro-Arabska.  /47  Co ciekawe, grupa Sterna próbowała zawrzeć pakt z III Rzeszą, kiedy szeroko krążyły pogłoski, że Hitler zdecydowany był zlikwidować Żydów. Stern widocznie nie wierzył w nie albo poszedłby na kolaborację ze śmiertelnym wrogiem swych ludzi celem urzeczywistnienia żydowskiego państwa.  /48
Ważnym członkiem Lehi w czasie, gdy wypłynęła ta oferta,  był Icchak Szamir, późniejszy minister spraw zagranicznych, następnie przez większość l. 1980. do czerwca 1992 r. premier Izraela. Jako szef dzialań Lehi po śmierci Sterna (1942), Szamir zorganizował liczne akty terroru, w tym zamach (XI 1944) na brytyjskiego ministra Bliskiego Wsch,. lorda Moyne, zgładzenie (X 1948) szwedzkiego mediatora ONZ, hr. Bernadotte. Lata później, zapytany o ofertę w 1941 r., Szamir potwierdził: wiedział o propozycji swej organizacji sojuszu z Niemcami podczas II wś.  /49
46. Oryginalny dokument w Auswärtiges Amt Archiv, Bestand 47-59, E 224152 and E 234155-58. (Fotokopia w posiadaniu autora.); Kompletny oryginalny tekst niemiecki opublikował David Yisraeli w:The Palestine Problem in German Politics 1889-1945 (Israel: 1974), pp. 315-317. Patrz także: Klaus Polkhen, “The Secret Contacts,” Journal of Palestine Studies, Spring-Summer 1976, pp. 78-80.; (Gdy ofertę przedlożono,  Sterna grupa Lehi nadal uważała się za prawdziwy Irgun/NOW.)
47. Arabowie sprzeciwiali się W. Brytanii, które wtedy dominowała sporo świata arabskiego, w tym Egipt, Irak i Palestyna. W, Brytania i Niemcy walczyły z sobą w wojnie, toteż Niemcy podtrzymywały poparcie arabskie. Lider palestyńskich Arabów, Wielki Mufti Jerozolimy Haj Amin el-Husseini, współpracował blisko z Niemcami podczas II wś. Uszedłszy z Palestyny, przemawiał do świata arabskiego z radia niemieckiego i pomagał werbować muzułmańskich rekrutów w Bośni dla Waffen SS.
48. Israel Shahak, “Yitzhak Shamir, Then and Now,” Middle East Policy (Washington, DC), Vol. 1, No. 1, (Whole No. 39), 1992, pp. 27-38.; Yehoshafat Harkabi, Israel’s Fateful Hour (New York: Harper and Row, 1988), pp. 213-214. Cytat w: Andrew J. Hurley, Israel and the New World Order (Santa Barbara, Calif.: 1991), pp. 93, 208-209.; Avishai Margalit, “The Violent Life of Yitzhak Shamir,” New York Review of Books, May 14, 1992, pp. 18-24.; Lenni Brenner, Zionism in the Age of the Dictators (1983), pp. 266-269.; L. Brenner, Jews in America Today (1986), pp. 175-177.; L. Brenner, “Yitzhak Shamir: On Hitler’s Side,” Arab Perspectives (League of Arab States), March 1984, pp. 11-13.
49. Avishai Margalit, “The Violent Life of Yitzhak Shamir,” New York Review of Books, May 14, 1992, pp. 18-24.; Lenni Brenner, Zionism in the Age of the Dictators (1983), pp. 266-269.; L. Brenner, Jews in America Today (1986), pp. 175-177.; L. Brenner, “Skeletons in Shamir’s Cupboard,” Middle East International, Sept. 30, 1983, pp. 15-16.; Sol Stern, L. Rapoport, “Israel’s Man of the Shadows,” Village Voice (New York), July 3, 1984, pp. 13 ff.

Konkluzja

Pomimo podstawowej wrogości między reżimem Hitlera a międzynarodowym żydostwem, przez kilka lat interesy żydowskich syjonistów i niemieckich nazistów zbiegały się. Kolaborując z syjonistami dla wzajemnie pożądanego i humanitarnego rozwiązania złożonego problemu, III Rzesza gotowa była ponieść straty w wymianie handlowej, pogorszyć stosunki z W. Brytanią i rozeźlić Arabów. Zaiste, w l. 1930. żaden inny naród nie zrobił więcej niż Niemcy Hitlera dla istotnego sprzyjania żydowsko-syjonistycznym celom.
 

By piotrbein

https://piotrbein.net/about-me-o-mnie/

21 comments

Comments are closed.